Ademen in Coronatijd

Ademen in Corona tijd:
En zo konden ook de reguliere avonden op maandag, dinsdag en donderdag plaatsvinden.
Met de vrijheid voor eenieder om weer naar de Zendo te kunnen komen (maximaal 12), of juist thuis te blijven en via Zoom mee te kunnen doen. Het is geen toeval dat we in de Dharma lessen in de dinsdagavond groep, met een regelmaat bezig geweest en nog steeds zijn met theorie, teksten, praktijk rondom ademen. Ademhalen is een fysiologische functie eigen aan het respiratoire systeem. Een vitale functie waarbij zuurstof wordt ingeademd en koolzuurgas wordt uitgeademd, via een complex intern pompmechanisme dat de luchtdruk in het lichaam verandert, waardoor zuurstofrijke lucht binnenstroomt. Bij inspanning (b.v. sport) past het systeem zich aan.  Zij is in hoge mate wilsmatig controleerbaar. We kunnen actiever ademhálen, we kunnen onze adem inhouden, even ‘vastzetten’, loslaten, actief verdiepen (ziektes van dit systeem, zowel aangeboren, acute als chronische, laat ik in deze context buiten beschouwing).
Adem verbindt dieren- en plantenleven: dieren hebben zuurstof nodig en stoten kooldioxide uit, terwijl voor planten het omgekeerde geldt.
Wilsmatige sturing of controle is niet het geval bij ademen. Sterker nog: via de wil komen we ‘er’ niet, zoals we weten. Om te ademen is loslaten nodig. Overgave, groot vertrouwen in ‘het ademt, niet ik’. Rustend in Hara, dragend midden, de stilte en kracht daar aanwezig, én mij daar voorbij durven te laten vallen in niet-weten, in transparantie. Steeds leger wordend, steeds minder ik, er is alleen maar ‘dit’……..Geen toeval dat ik daar in deze periode veel aandacht aan besteed, omdat ik enerzijds geboeid kijk naar de angst voor het virus, de behoefte aan controle, de enorme hoeveelheid deskundigen, meningen, de noodzaak om te leren beteugelen, de discrepantie met het enorm grote lijden in zoveel andere gebieden in de wereld. En anderzijds kijk ik verbijsterd, én bezorgd naar het grote, zo sluipend verlopend verlies aan nabijheid, intimiteit, elkaar mogen aanraken, met alle gevolgen daarvan, nog lang niet overal zichtbaar en waarneembaar.
Ontmoeting, écht (even) contact hebben, blijft altijd mogelijk, ook op afstand. Maar dat vraagt wel aandacht. En keuze.
In contact met een ander mens, de wereld om ons heen is er voorbewust een innerlijke reactie van dichterbij willen of weg willen. Je krijgt te maken met een gevoel van ja of nee, van lust of onlust. Van dichterbij willen of verderaf. De hele dag door speelt dit openen en sluiten. Dit ademen is de grondbeweging van leven. Of je het nu wel of niet bewust bent. Dit hoort bij onze menselijke natuur (het relatieve, de dualiteit). Openen en sluiten hebben beide hun kwaliteit, zijn beide nodig.
In het naderen, genaderd worden, raken, geraakt worden, is ook sprake van een eigen tempo en een eigen temperament, over en weer. Je kunt geraakt worden door een ander, door het leven, even moeten stoppen, tijd nodig hebben. Een ander, het leven, kan veel sneller zijn.
Het is prettig als deze grenzen duidelijk zijn voor jezelf én als je duidelijk kunt zijn in het aangeven van deze grenzen. Dan kun je je vrij bewegen in deze grenzen en de overgangen.
= ontmoeten door niet-moeten. Maar in deze tijd kunnen we niet afgaan op gevoelsmatig afstemmen. Onze angst, onze ratio, de voorschriften komen op de eerste plaats. Dit is wat nu gaande is. ‘Leven is niet een komen, noch is het een gaan. Het is niet een bestaan, en het is ook geen worden. Niettemin is leven de manifestatie van het totale, dynamische functioneren, en is dood de manifestatie van het totale dynamische manifesteren.’
(Shobogenzo Zenki)
In zijn commentaar hierop zegt Nico Tydeman in mystieknetwerk.nl:
‘Leven is niet een kwestie van iets dat er opeens is, ook niet iets dat verdwijnt. Leven is altijd aanwezig. Dood is altijd aanwezig. Leven is het universum, de oneindige ruimte van de natuur, mensen en dingen die tezamen een dynamisch geheel vormen van afzonderlijke en samenwerkende functies. Het universum wordt tot verschijnen gebracht door middel van individuele posities (ook wel dharma-posities genoemd: mensen, dieren, planten, een boom, een rivier) die zich inspannen en een eigen functie vervullen als bijdrage aan het universum. Een boom levert zijn bijdrage door boom te zijn, de wolken door wolken, gras door gras te zijn en in hun samenwerking vormen zij het landschap.... Aldus ontstaat het universum door een gigantische hoeveelheid inspanningen op basis van functies die ‘uitputtend’ vervuld worden. De manifestatie van dit geheel noemt Dogen leven. De manifestatie van dit geheel noemt Dogen dood. Leven en dood horen bij elkaar om dit geheel tot stand te brengen’.